Aktualizacja: Po opublikowaniu artykułu na stronach i fanpagu AGA na blogu dziennikarza Marka Telera wywiązała się dyskusja, jakoby pocztówkę pisała nie „Mama” (czyli Julianna Symowa), a „Mania”. Ze względu na brak możliwości porównania podpisu na kartce pocztowej z innymi archiwaliami zawierającymi pismo matki Igo Syma, a także zidentyfikowania zagadkowej Mani, zdecydowaliśmy się uznać twórczynię pocztówki za osobę nieznaną.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jedną z nich było niewątpliwie znalezienie wśród pocztówek udostępnionych przez Pana Andrzeja Janusa kartki wysłanej najprawdopodobniej przez niejaką Julię z d. Seppi Sym do syna, Igo Syma.
Urodzony 3 lipca 1896 r. w Innsbrucku Igo, a właściwie Karol Antoni Juliusz Sym, był synem leśnika Antoniego Syma i Austriaczki Julii Seppi. Podczas I wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej, a po 1918 r. w Wojsku Polskim. Po demobilizacji rozpoczął pracę w charakterze urzędnika (najpierw w filii Banku Gospodarstwa Krajowego w Żywcu, później w centrali w Warszawie). W 1920 r. ożenił się z Heleną Fałatówną – córką malarza Juliana Fałata. Małżeństwo nie było jednak udane szybko zostało rozwiązane, a po śmierci syna Symów, Juliana, Helena popełniła samobójstwo.
Po tych tragicznych wydarzeniach Igo postanowił spróbować swych sił w przemyśle filmowym (ukończył prywatną szkołę aktorstwa filmowego prowadzoną przez Wiktora Biegańskiego). Niewątpliwym atutem w tej branży była dla Syma jego uroda oraz prezencja. W 1925 r. debiutował w „Wampirach Warszawy”, a 2 lata później podpisał kontrakt ze studiem „Sascha-Filmindustrie AG” i przeniósł się do Wiednia. Kolejnym etapem jego kariery były Niemcy - tu pracował m.in. z Marlene Dietrich i Lilian Harvey. W latach 30. przeniósł się do Warszawy, gdzie występował w teatrach rewiowych.
Mało kto jednak wówczas wiedział, że ten popularny, zwłaszcza wśród pań, amant filmowy prowadził jeszcze inną działalność – mianowicie współpracę z niemiecką Abwehrą. Choć na początku II wojny światowej brał czynny udział w obronie Warszawy i należał do Straży Obywatelskiej, to po wprowadzeniu okupacji jeszcze przed końcem 1939 r. podpisał Volkslistę. Denuncjował Gestapo innych artystów, m.in. pomógł zorganizować zasadzkę na Hankę Ordonównę. Sym został dyrektorem „Theater der Stadt Warschau”, zarządzał kinem „Helgoland” (kino „nur für Deutsche”) i Teatrem Komedia. Jednym z przedsięwzięć Syma było skompletowanie polskiej obsady do słynnego niemieckiego filmu propagandowego „Heimkehr” z 1941 r.
Wojskowy Sąd Specjalny ZWZ wydał wyrok śmierci na Igo Syma, który został wykonany 7 marca 1941 r. przez zespół bojowy „ZOM” kontrwywiadu Okregu Warszawa-Miasto ZWZ. W odwecie Niemcy dokonali aresztowania 118 zakładników, z których 21 rozstrzelano w Palmirach. W związku z zamachem na Syma rozesłano także listy gończe za aktorskim małżeństwem Ireną Górską i Dobiesławem Damięckim, aresztowano warszawskich artystów: Stefana Jaracza, Leona Schillera, Elżbietę Barszczewską, Lidię Wysocką, Bronisława Dardzińskiego, Tadeusza Kańskiego, Zbigniewa Sawana.
Igo Sym miał dwóch braci. Starszy Ernest był uznanym biochemikiem, który podczas II wojny światowej współpracował z AK produkując materiały wybuchowe. Młodszy Alfred „Fred” został kompozytorem i kapelmistrzem orkiestry Wojska Polskiego. Walczył w kampanii wrześniowej i do 1941 r. przebywał się w niewoli niemieckiej.
Zobacz więcej pocztówek z kolekcji Andrzeja Janusa dotyczących Andrychowa
Źródło:
Kienzler I., Igo Sym: Gwiazda kina i szpicel Gestapo, 30. 04. 2019, https://histmag.org/Igo-Sym-gwiazda-kina-i-szpicel-Gestapo-18651
Kunach B., Być tym co słynie. Igo Sym, „Gazeta Wyborcza”, 1.12.2003, http://web.archive.org/web/20160310234101/http://niniwa22.cba.pl/igo_sym_byc_tym_co%20slynie.htm
Ostatnia rola Syma – egzekucja szpiega, 7.03.2011, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/112415.html
Włodek R., Igo Sym (właściwie Julius Karl Sym), https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/igo-sym
odkryła i opracowała: Daria Rusin
